Deel 2 – de onafhankelijkheidsrelatie
Een onafhankelijkheidsrelatie is een relatie waarin de partners geheel zelfstandig en min of meer onafhankelijk van elkaar hun leven samen (en apart) vormgeven. Hoewel er altijd sprake is van een bepaalde mate van afhankelijkheid, kan in principe iedere partner alles zelf en ook alles zelf bepalen. De keuze om samen te zijn is een bewust vrije keuze (in het moment) en staat de onafhankelijkheid niet in de weg. Dat er dingen samen gedaan worden (bv samenwonen) ook niet.
Op eigen benen staan: een levenslang proces
Op eigen benen staat is het vermogen om voor jezelf te zorgen. Leren op eigen benen staan is een heel proces. Het start individueel en dan herhaalt het proces zich nog een keer (of meer) in de relatie. Op eigen benen staan is een verdiepend proces. Een proces van steeds authentieker worden, ook in je relatie(s). In de praktijk is dit een levenslang proces, je blijft leren.
Op eigen benen staan in de relatie
Op eigen benen staat is het vermogen om voor jezelf te zorgen. Ik dacht laat ik daar eens wat over schrijven. Wat begon als één artikel groeide uit tot een serie. Zoals ik het zie is een natuurlijk groei die van afhankelijkheid naar (een mix met) onafhankelijkheid, en dan (hopelijk) naar de intieme (tantrische) relatie. In deze serie artikelen over relationele aspecten zijn we toegekomen aan de onafhankelijkheidsfase.
Basis artikel over op eigen benen staan.
Deel 1: de afhankelijkheidsfase.
Part 2: de onafhankelijkheidsrelatie (dit artikel).
Deel 3: de intieme (tantrische) relatie (komt nog).
Hoe het zover is gekomen
De afhankelijkheidsrelatie ontwikkelt zich
De meeste relaties beginnen in de afhankelijkheidsfase (zie deel 1). Als de afhankelijkheidsrelatie wringt kan er ruimte komen voor persoonlijke ontwikkeling. De relatie kan zich dan ontwikkelen van afhankelijk naar (een mix met) onafhankelijk. E.e.a. is het gevolg van de ontwikkeling van één van of beide de partners. Die maken zich los, die worden onafhankelijker, leren beter op eigen benen staan.
Twee zelfstandige mensen die zichzelf verbinden
Baby’s worden kinderen, kinderen worden volwassen. In de opvoeding / kind jaren worden alle, zo niet de belangrijkste, elementen van op eigen benen ingevuld. Zelfvertrouwen, eigenwaarde, persoonlijke skills maken dat onafhankelijkheid kan worden verkregen op het gebied van wonen, werken, relaties. Je staat op eigen benen (zie de contra-indicaties) en gaat een (romantische) relatie aan.
(Noodzakelijke) Tweeverdieners
Dit is de situatie zoals die zich toch wel veel voordoet tegenwoordig. Zelfstandige jongeren / jong volwassenen die goed op eigen benen kunnen staan. De traditionele rolverdeling komt steeds meer op de achtergrond te staan. Zelfstandigheid in wonen is echter een toenemend issue, gezien de hoge en al maar stijgende huur- en huizenprijzen. Een dubbel inkomen is al bijna noodzakelijk en dat staat absolute onafhankelijkheid in de weg. Meer dan 50% procent van alle stellen zijn tegenwoordig (noodzakelijke) tweeverdieners.
Psychologische onafhankelijkheid
Hoe de praktische situatie ook is, onafhankelijkheid heeft m.i. sterk te maken met de psychologische staat van zijn. M.a.w. het gaat meer om de overtuigingen, de intentie en het gevoel van onafhankelijkheid dan om de feitelijke situatie. Iemand die zelfstandig en flexibel kan denken en handelen is veelal onafhankelijk. Als verhuizen, van werk veranderen, grote uitgaven doen, de relatie beginnen/beëindigen beslissingen zijn die min of meer individueel genomen (kunnen) worden dan zit je m.i. toch wel in een onafhankelijkheidsrelatie.
De ultieme relatie: Vrij en Verbonden
Kenmerken van een onafhankelijkheidsrelatie
Hieronder een paar kenmerken van (partners in) een onafhankelijkheidsrelatie. Zie ook het basis artikel op eigen benen staan.
Partners kunnen op eigen benen staan
Wat je tegenwoordig veel ziet gebeuren is dat jong volwassenen vrij snel op eigen benen kunnen staan. Opgevoed met zelfkennis, een onafhankelijk referentiekader en persoonlijke skills die aangeleerd zijn. Vrijwel iedereen heeft (al een tijdje) de mogelijkheid om een vak te leren, een baan te krijgen, financieel onafhankelijk te worden. Denk maar aan de Young Urban Professionals (Yuppies) en/of de Dubble Income No Kids (Dinkies) uit de jaren 60-70-er jaren van de vorige eeuw (!). Ze zijn er nog steeds. En daarnaast zijn er nog vele andere relatievormen waarin partners op eigen benen staan.
Veiligheid / zekerheid komt van binnenuit
Gegrond, vol vertrouwen, eigenwaarde, authenticiteit: de pijlers van op eigen benen staan. Van daaruit ontstaat de moed om je eigen leven te leiden: je eigen broek op houden. Alleen kunnen zijn, zelfliefde en je eigen boontjes kunnen doppen… Die veiligheid, dat vertrouwen, is van vele factoren afhankelijk maar is gecentreerd in je hart. Als jij in balans bent, als jij kunt stralen, als jij je laten leiden door je hart (liefde), je innerlijk gevoel, dan ben je ook onafhankelijk in je relatie. Volkomen vrij en zonder (bindings)angst en tegelijkertijd helemaal verbonden met je partner. Zie hierover ook zeker deel 3: de intieme (tantrische) relatie.
Zelfstandig kunnen en durven beslissen
Als je in een relatie nog steeds zelfstandig (in afstemming met je omgeving) kunt en durft te beslissen over de belangrijkste zaken in je leven, over je eigen (on) geluk, dan zit je ook daadwerkelijk in een onafhankelijkheidspositie. Weten wat je wilt en wat NIET. Durven te zijn wie je bent, óók in je relatie. Veel stellen denken echter dat ze onafhankelijk zijn, maar als het puntje bij paaltje komt blijkt dat ze (moeilijke) beslissingen niet kunnen of willen nemen. Dan blijkt dat ze zich helemaal hebben aangepast aan hun partner. De onafhankelijkheid is maar schijn.
Bepalen waar en/of hoeveel je werkt
Naast de tijd in de relatie in de tijd die je doorbrengt op je werk (bij vrienden/familie) ook groot. Doen wat je vreugde schenkt, werk doen wat bij je past is zo belangrijk! Voel jij je vrij om meer of minder te gaan werken? Voel jij je vrij om van baan te veranderen (misschien wel ergens anders)? Voel jij je vrij om te stoppen met werken en met minder spullen/geld te leven? Natuurlijk hou je rekening met je partner/omgeving, maar wie beslist uiteindelijk en hoeveel keuzevrijheid heb jij? Niets is goed of fout, maar test jezelf en krijg een indicatie van hoe onafhankelijk jij bent in je relatie.
Compleet zijn in in je skillset
Mannen en vrouwen worden steeds completer in hun skillset. En dat is nodig ook als je op eigen benen wilt staan, ook in de relatie. Als je gelijk in paniek raakt als je partner twee weken weg is, dan sta je denk ik niet echt op eigen benen. Van koken en de (af)was tot bankzaken. Van vakantie(plannen) tot klussen/reparaties (laten) verrichten. Van alleen kunnen zijn tot sociale contacten onderhouden. Met of zonder je partner: als het moet kun je het allemaal zelf (regelen).
Emotionele onafhankelijkheid
Wat je vaak ziet in afhankelijkheidsrelaties, is dat op emotioneel vlak het leven één grote roller-coaster is. Ik zeg niet dat partners volkomen emotioneel onafhankelijk zouden moeten zijn, maar wel dat in een onafhankelijkheidsrelatie meer emotionele afstand gepast is. Liefst blijft één van de partners heel bewust van de emotionele toestand van de ander. Zo kan je elkaar ondersteunen, spiegelen, groeibriljantjes aanreiken.
Jouw leven leiden en persoonlijk groeien
Wat anderen ook zeggen, het is jouw leven, jouw verantwoordelijkheid voor je Happiness. Ben je vrij om te onderzoeken, je (spiritueel) te ontwikkelen? Ga jij de uitdagingen van het leven aan? Een studie, workshops, een veranderende levensvisie? Mag dan, kan dat? Neem je initiatief? Durf je VOL te leven? En ja de kans is aanwezig dat je uit elkaar groeit. Tantra “beoefenen” bijvoorbeeld geeft spanning in de traditionele relaties. Tantra brengt ook heel veel persoonlijke groei. Dus hoe zit dat bij jou? Hoe afhankelijk ben jij van de mening van je partner? Kun jullie ook samen groeien denk je?
Gelijkwaardige taakverdeling en machtsbalans
Het recht van de aanrecht leeft al lang niet meer (toch?). Partners zijn steeds gelijkwaardiger in de relatie en verdelen de taken op vrijwillige basis. Dit betekent natuurlijk niet dat er geen verschillen kunnen zijn, maar in een onafhankelijkheidsrelatie is er geen sprake van een onevenwichtige waardering of machtsbalans.
Zelfs als er kinderen in het geding zijn worden de taken “netjes” verdeeld. Er is geen sprake van afhankelijkheid in de klassieke zin. Co-ouderschap, maar dan binnen de relatie. Als het nodig is kan één van de partners die kinderen ook alleen groot brengen. Hulp kan worden georganiseerd.
Samenzijn / blijven is een vrije keuze
De onafhankelijkheidsrelatie kenmerkt zich door vrijheid, blijheid. Als ook de emotionele onafhankelijkheid daar is kunnen de partners elk moment min of meer pijnloos uit elkaar. Een ieder voor zich bepaalt zijn eigen leven. Samenzijn is het gevolg van individuele keuzes. De verantwoordelijkheid voor het eigen geluk wordt geaccepteerd. Je bent voornamelijk samen omdat er een goede match is. In romantische relaties staat houden van (liefde/seks) natuurlijk centraal.
De “match” bepaalt de aard van de relatie
Partners in de onafhankelijkheidsfase kunnen verschillende redenen hebben om bij elkaar te zijn (en te blijven). Dit kan een romantische reden zijn zoals in een liefdesrelatie, maar kan evengoed ook een praktische reden hebben. Naast aloude woonvormen voor studenten, zijn er nu ook vele woonvormen voor “onafhankelijken”. Mensen die prima op eigen benen kunnen staan maar er voor kiezen samen met anderen te zijn (wonen, ondernemen, relateren).
Een (open) relatie met veel vrijheid: eigen skills, werk, geld, huis, intieme verbinding.
Wat zou een mens nog meer willen?
Beslissingen met consequenties
Hoe onafhankelijk je ook denkt te zijn, er zijn altijd afhankelijkheden. Meer toegespitst op relaties springen er drie uit:
Welke relatievorm past bij jou, kies je?
Ga je voor een gesloten of open relatie? Ben je monogaam of polyamore? Zonder in een definitiekwestie te komen, zeg ik hier dat het best lastig is om je relatievorm naar verloop van tijd te veranderen. Eenmaal gekozen, zit je er aan vast (= afhankelijk). Monogamie is een zeer diep ingesleten overtuiging / conditionering. Dat verandert niet zo maar. Open relaties brengen veel emoties teweeg (o.a. jaloezie). Seks buiten de deur is misschien nog wel het gemakkelijkste. Diepe intimiteit met een ander is heel moeilijk (te bevatten voor het ego). Van twee (of meer) mannen of vrouwen houden en daarmee willen relateren is het moeilijkst te verteren. Wat je dus (bij de start) afspreekt is een beslissing met consequenties. Daar maak jij je dus van afhankelijk.
Kinderen
Kinderen zijn geen gebruiksvoorwerpen om je leven “op te leuken”. Samen kinderen krijgen/adopteren is een levenslang commitment. Eenmaal besloten en gerealiseerd blijft je er de rest van je leven van afhankelijk. Hoewel “de” relatievorm die goed is voor de ontwikkeling van kinderen niet bestaat, is samenzijn, samenwonen vanuit het kind gezien m.i. de meest gewenste optie. Ik ben zelf co-ouder nu en de beslissing om te scheiden was geen makkelijke. Zó onafhankelijk voelde en was ik toen en ook nu niet. Een heerlijke afhankelijkheid!
Afhankelijk qua huisvesting
Veel stelletjes LAT-ten en hebben hun eigen woonruimte. Dat is echter niet elk stel gegeven. Veel stellen leven in één huis, en moeten daar ook allebei voor tekenen en werken. De keuzevrijheid qua wonen worden steeds kleiner en de afhankelijkheid neemt dus toe. Als je eenmaal gekozen hebt om samen een huis te huren of kopen, is er -zonder grote hobbels- geen weg meer terug. Natuurlijk, alles kan, maar “de prijs” voor onafhankelijkheid is vaak erg hoog. Dus… bezint eer ge begint!
De pijn van een onafhankelijkheidsrelatie
Wie denkt dat een onafhankelijkheidsrelatie de ultieme relatie is, kan onderstaande opsomming eens binnen laten komen. Alles heeft zijn voor- en nadelen.
Gebrek aan verbinding
- Gebrek aan romantische intimiteit en/of seksualiteit. Naar verloop van tijd leef je meer als broer en zus samen dan als romantisch stel. Vele huwelijken zien er na 20 jaar zo uit.
- Onvoldoende samen: iedere partner gaat feitelijk zijn eigen individuele weg. Samenzijn regel je via de drukke agenda (!).
- Gebrek aan gevoelde verbinding kan -ook in een relatie- gemakkelijk tot eenzaamheid. Partners kunnen dan wel prima op eigen benen staan, maar alleen zijn is toch altijd nog een dingetje. De mens is een sociaal wezen, dus “erbij horen”, “samen zijn” blijft een belangrijke behoefte.
- Open relaties geven in de regel veel problemen. De conditionering van de mens is divers en bijzonder vasthoudend. Jaloezie speelt vaak op. Wie heeft een rotsvast zelfvertrouwen? Gebrek aan positieve feedback of aandacht doet je eigenwaarde geen goed.
- De pijn van onvoldoende zingeving. Na jarenlang als broer en zus naast elkaar te hebben geleefd komt vaak de zingevingsvraag in beeld. Is dit het nu? Je bent weliswaar vrij om te gaan, maar waarnaar toe?
De prijs van onafhankelijkheid
- Ik kan het zelf, ik heb niemand nodig doet veelal de partner pijn. Zeker de partner die graag liefdevol wil ondersteunen, voelt soms toch de pijn van afgewezen worden (in haar/zijn liefde).
- Dubbele kosten. Alles dubbel kost extra middelen, vrijheid heeft zijn prijs.
- Onzekerheid. Of het morgen nog hetzelfde zal zijn is maar helemaal de vraag.
- Onvoldoende spiegel voor groei. Vrijheid, blijheid maakt dat het niet uit maakt en er minder (negatieve) feedback komt.
- Het is niet gezegd dat het niet kan, maar het gebrek aan verdieping in de relatie is een dingetje in onafhankelijkheidsrelaties. Verbinding betekent “ik en jij” overstijgen en denken in de “wij-vorm”. Heel normaal in de afhankelijkheidsfase, maar nu niet. De pijn van vrijblijvendheid en gevoelde afstandelijkheid ligt op de loer. Gebrek aan diepte in de verbinding is de achilleshiel.
De prijs van afhankelijkheid
- Gaandeweg ontwikkelen zich toch weer vaste patronen, ontstaan (financiële / kids) afhankelijkheden.
- Samen of alleen? De juiste balans vinden is niet makkelijk. De pijn van conflicterende belangen/wensen. Soms is de timing ook pijnlijk. Wil de ene partner samenzijn, wil de andere partner juist alleen zijn. Je kan er niets van zeggen, maar dat wil niet zeggen dat het geen pijn doet.
- De pijn van bindings- en verlatingsangst. Het zal niet de eerste keer zijn dat mensen die super functioneren in een onafhankelijkheidsrelatie toch enorme last hebben van bindings- en/of verlatingsangst. Ze weten het alleen niet! Tot natuurlijk het moment daar is dat het opspeelt. De partner te vaak / te lang voor een ander kiest. Tot de partner toch een claim legt. De pijn is dan gelijk daar. Soms zelfs erger omdat het volkomen onverwacht was.
Wat er (uiteindelijk) gebeurt
De relatie eindigt
Het grootste issue in een onafhankelijkheidsrelatie is het potentiële gebrek aan verbinding. De partners hebben het best goed maar voelen te weinig intimiteit, de verbinding is zwak. Vroeg of laat ontstaan er intieme verlangens, het verlangen naar verbinding is immers bij iedereen groot. Het gras aan de andere kant lijkt al gauw groener en de keuze is soms snel gemaakt. Ironisch genoeg is er te weinig afhankelijkheid en te veel onafhankelijkheid. De pijn van onafhankelijk (zie boven) wordt groter dan het fijne in de relatie. De relatie is ook relatief gemakkelijk te beëindigen.
Het kan ook komen doordat de situatie verandert. De kinderen gaan bijvoorbeeld het huis uit en de balans in de relatie word anders. Dit kan een wake up call zijn, nog niet gerealiseerde (onderdrukte) verlangens kunnen boven komen. De situatie verandert (bv geen werk – allebei thuis) en dat geeft een ongewenste situatie, onzekerheid en/of een bezinningsmoment.
Zelfs in langdurige relaties (>20 jr) kan het gebrek aan intimiteit uiteindelijk tot een breuk leiden. Is dit het nu? Zingevingsvragen bij ouder worden, pensionering, ziekte, het naderende einde, kan zingevingsvragen en/of de bucketlist weer op de voorgrond plaatsen. Samen kan niet? Dan maar alleen! Je leeft maar één keer.
De relatie kabbelt voort
Het vergt een hoge mate van durf om een relatie te beëindigen. Bij een onafhankelijkheidsrelatie is dit misschien makkelijker dan in een afhankelijkheidsrelatie maar toch. Je moet lef hebben. De meeste mensen hebben dat lef niet en nemen genoegen met “voldoende”. Het is toch best goed zo toch? Waarom veranderen? Waarom kiezen voor het onbekende / ongekende? Het risico is mij te groot.
Het is eigenlijk wel gemakkelijk zo. Weliswaar leven als broer en zus, maar het is een praktische deal / taakverdeling. De verlangens zijn/worden onderdrukt en dat blijft zo tot het einde. Je bent tot elkaar “veroordeeld” samen oud te worden. Onze conditionering helpt daarbij want in een sprookjesrelatie is het toch zo: “en ze leefden nog lang en gelukkig”.
De relatie ontwikkelt zich
De derde mogelijkheid is dat de relatie zich ontwikkelt. De mix van afhankelijkheid en onafhankelijkheid wordt uitgebreid. Waar de afhankelijkheidsrelatie zich meestal kenmerkt door een gebrek aan vrijheid en de onafhankelijkheidsrelatie een gebrek aan verbinding kent, is er een relatievorm mogelijk die beide overstijgt: de intieme (tantrische) relatie. Stellen gaan op zoek naar Vrijheid én Verbinding. Deel 3 beschrijft deze relatievorm.
Gewetensvragen
Hieronder een paar vragen die je kunnen helpen te bepalen hoe onafhankelijk jij bent in je relatie. Er is geen goed of fout. Onafhankelijk is prima. Je bent ook altijd afhankelijk in je relatie. No worries! De vraag is of jij voldoende op je eigen benen staat c.q. kunt staan.
- Ben je vaak alleen? Hoe voelt dat?
- Leiden jullie allebei een zelfstandig, onafhankelijk leven?
- Is jouw basishouding dat je niemand nodig hebt, alles zelf kan?
- Hoe verbonden voel jij je met je partner? Hou je nog van hem/haar?
- Hoe is het met de romantiek gesteld in je relatie?
- Hoe is het gesteld met jullie seksleven? Doe je daar moeite voor?
- Wat heb je geleerd van je partner?
- Zou je morgen ergens anders kunnen wonen?
- Hebben jullie de financiën gezamenlijk? Is dat gemakkelijk te scheiden?
- Durf jij je eigen beslissingen te nemen?
- Welke dromen / verlangens heb jij in de ijskast gezet?
Conclusie?
Ik heb dit artikel niet geschreven om conclusies te trekken of te oordelen. Het heeft mij geholpen beter te beseffen wat op eigen benen staan in een relatie voor mij betekent. Wat mij betreft is een natuurlijke dosis afhankelijkheid helemaal oké. Graag voel ik me (ben) ook heerlijk onafhankelijk. Maar het gaat verder. Ik wil vrij én in verbinding leven. Intieme relaties aangaan met anderen. Authentiek leven in contact met anderen, met de wereld. Echte liefde verbindt en mag wat mij betreft nooit een beperking (gevangenis) worden. Vrij zijn betekent echter niet dat ik maar alles zo maar kan doen.
Living my dreams
Wat ik wel mag (van mezelf), kan en doe is mijn eigen leven vormgeven. Zijn met de mensen die ik liefheb, die me inspireren. Leven vanuit mijn kern, groeien in liefde en bewustzijn. Leven vanuit mijn hart en kijken wat dat mij brengt. Leven vanuit mijn dromen en verlangens. Leven in het moment, heerlijk stevig op mijn benen. Mmmmm liefdevolle aanwezigheid, dáár ga ik voor.
Hoe nu verder?
Lees verder
Basis artikel: Op eigen benen staan
Deel 1: De afhankelijksfase
Deel 3: De intieme (tantrische) relatie (binnenkort)
Zet zelf stappen
Intimiteit begint bij jezelf
Het verlangen naar verbinding
Neem verantwoording voor je eigen (on)geluk
Cursus Secrets for Lovers
Ontdek de geheimen van je relatie
Ontdek de onbetreden, onontdekte paden, de geheimen voor een liefdevollere, vervullende relatie. De geheimen, die jullie zullen helpen je relatie te verdiepen, dichter bij elkaar te komen dan ooit te voren.
Geniet van nieuwe intimiteitsvormen
Verdiep je relatie met nieuwe intimiteitsvormen. Als je elkaar nog maar net kent, maar ook als je al lang bij elkaar bent en elkaar denkt te “kennen”, is er nog zoveel te ontdekken.
Aarzel niet en Begin nu gelijk.
Onafhankelijkheidsrelatie, powered by Satori en Solana
bt9i48